Wzdłuż Smolnika, szlakiem architektury drewnianej
Marcinkowice-Chomranice-Męcina to stosunkowo niewielkie miejscowości zlokalizowane pomiędzy Nowym Sączem a Limanową (MŁP). Każda z tych miejscowości ma swoje niepowtarzalne historie, które składają się na dziedzictwo kulturowe regionu. Jednym z takich obiektów jest zachowana w dobrym stanie kaplica dworska w Marcinkowicach.
Kaplicę dworską w Marcinkowicach wybudowano w latach 1925-1926 na podstawie projektu inżyniera architekta Okonia z Tarnowa (ryc. 1). W latach 1952-1955 kaplica pełniła funkcję pierwszego kościoła parafialnego w Marcinkowicach. Od 20 lutego 2009 roku kaplica wpisana jest do rejestru zabytków.
Rycina 1. Kaplica dworska w Marcinkowicach. Fot. Karol Król
Marcinkowice położone są na lewym brzegu Dunajca w Kotlinie Sądeckiej. Wieś powstała w XIV wieku i stanowiła własność rycerską. W dawnym dworze Morawskich z przełomu wieków XVII i XVIII (ryc. 2) istnieje muzeum historyczne, gdzie prezentowane są zbiory związane z historią wsi, w tym pamiątki z bitwy, która odbyła się 6 grudnia 1914 roku nieopodal lasu „Pasternik”, pomiędzy wojskami Legionów Polskich pod dowództwem komendanta Józefa Piłsudskiego, a oddziałami Moskali. Obecny wygląd dwór uzyskał podczas przebudowy dokonanej w drugiej połowie XIX wieku.
Rycina 2. Dwór Morawskich w Marcinkowicach. Fot. Karol Król
Kościół pw. Najświętszego Imienia Maryi Panny w Chomranicach zbudowano w latach 1691-1692 (ryc. 3). Końcem XIX w. świątynię powiększono o kaplicę Przemienienia Pańskiego, a ok. 1910 roku dobudowano przedsionek. Jest to budynek drewniany, konstrukcji zrębowej, oszalowany, z murowanym przedsionkiem, kryty gontem i blachą. Po północno-wschodniej stronie kościoła znajduje się wolno stojąca dzwonnica z 1692 roku. Kościół odnawiano w latach 1966 oraz 1991.
Rycina 3. Kościół pw. Najświętszego Imienia Maryi Panny w Chomranicach. Fot. Karol Król
Kościół św. Antoniego Opata w Męcinie jest nieco starszy od świątyni w Chomranicach, bowiem jego budowa datowana jest na 1638 rok (ryc. 4). W XVIII w. do nawy dobudowano wieżę i kaplicę. Ściany nawy i prezbiterium mają konstrukcję zrębowo wieńcową i są szalowane od zewnątrz pionowymi deskami.
Rycina 4. Kościół św. Antoniego Opata w Męcinie. Fot. Karol Król
Dach kościoła pokryty jest ocynkowaną blachą. Na północnej ścianie wieży znajduje się zegar, co jest rzadko spotykane w architekturze drewnianej. Jeszcze do 2006 roku kościół był główną świątynią rzymskokatolicką w Męcinie. Obecnie pełni funkcję kościoła pomocniczego. Świątynię otacza kamienny mur wzniesiony w 1782 roku, który nie jest w najlepszym stanie.
Przedmiotem wizyt były miejsca, w których zlokalizowane są elementy dziedzictwa kulturowego regionu, również te mniej znane. Wizyty pokazały, że historie lokalnych społeczności są dobrze upamiętnione i udokumentowane, także w formie cyfrowej.
Wizyta studyjna w miejscowościach Marcinkowice, Chomranice oraz Męcina jest kolejną w cyklu wizyt służących skompletowaniu dokumentacji dla studiów przestrzennych i krajobrazowych wybranych miejscowości Małopolski. Obszerna relacja ukaże się w publikacji monograficznej.
