Włączenie zanikającego dziedzictwa do strategii rozwoju obszarów wiejskich
Dziedzictwo kulturowe wzmacnia tożsamość kulturową regionu, buduje kapitał społeczny i stymuluje aktywność lokalnych społeczności, stanowiąc przez to ważny element zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego.
Celem pracy pt. „Włączenie zanikającego dziedzictwa kulturowego do innowacyjnej strategii rozwoju obszarów wiejskich w Polsce – perspektywy, możliwości, zalecenia” jest rozpoznanie zanikających elementów dziedzictwa kulturowego woj. małopolskiego oraz wskazanie możliwości wykorzystania go w zakresie rozwoju regionalnego oraz promowania dziedzictwa kulturowego obszarów wiejskich.
Więcej w artykule:
Knapik, W., Król, K. (2023). Inclusion of Vanishing Cultural Heritage in a Sustainable Rural Development Strategy – Prospects, Opportunities, Recommendations. Sustainability, 15(4), 3656. https://doi.org/10.3390/su15043656
Ponadto celem pracy jest zidentyfikowanie takich elementów dziedzictwa kulturowego, które mogłyby zostać uwzględnione i szerzej opisane w kolejnych opracowaniach strategicznych, a które dotychczas nie występowały lub jedynie zasygnalizowano ich występowanie. Badania zrealizowano na reprezentatywnej próbie pełnoletnich mieszkańców obszarów wiejskich z województwa małopolskiego (n=400) metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI).
Badania ujawniły, że w świadomości mieszkańców woj. małopolskiego dominuje tradycyjne postrzeganie elementów dziedzictwa kulturowego.
Respondenci potwierdzili, że w miejscowościach województwa wciąż dostępne są wyroby rękodzieła oraz praktykowane są tradycyjne zawody. Ankietowani najczęściej wymienili pszczelarstwo, rzeźbiarstwo, ciesielstwo, koronkę i haft, ale także kowalstwo, garncarstwo, plecionkarstwo, tkactwo i wyrób instrumentów muzycznych. Najczęściej występujące w opinii respondentów elementy zanikającego dziedzictwa kulturowego to: kapliczki wiszące na drzewach (71,3), stare stodoły (69%), studnie (55%) i stare piwniczki ogrodowe (40%).
Najczęściej respondenci wskazywali koła gospodyń wiejskich, jako niezależne, społeczno-zawodowe organizacje, działająca głównie na terenach wiejskich i promujące tradycje kulinarne. Wyniki badań ankietowych, analiza literatury branżowej oraz opracowań strategicznych ujawniły, że cyfrowe dziedzictwo kulturowe nie występuje w odpowiedziach respondentów i jest pomijane w dokumentach strategicznych, tymczasem występuje ono na obszarach wiejskich woj. małopolskiego i przyjmuje postać np. rustykalnych form cyberfolkloru. Jest to pewna luka, którą warto wypełnić.
Przydrożne kapliczki w powiecie gorlickim. Fot. Karol Król
