O Szkole Gospodyń Wiejskich w Szynwałdzie
Szkoła Gospodyń Wiejskich w Szynwałdzie powstała z inicjatywy ks. Aleksandra Siemieńskiego, przy wsparciu posła na Sejm Krajowy Wincentego Witosa i prezesa Kółek Rolniczych we Lwowie Bronisława Dulęby. Budowę szkoły rozpoczęto w 1907 roku. Prace zakończono i oddano budynek do użytku 1 października 1909 roku. Pierwsze siostry nauczycielki kształciły się przez rok w szkole gospodarczej w miejscowości Katerinky w Czechach i po uzyskaniu kwalifikacji rozpoczęły pracę w szkole w Szynwałdzie.
Do Szkoły Gospodyń Wiejskich w Szynwałdzie uczęszczała Józefa Kmieć z domu Kapusta. Zachowały się jej notatki, które są udostępnione w serwisie RuralStrateg [więcej]
Tekst opracowano na podstawie albumu:
Mącior, B., Mądel, A., Podraza, S., Wójtowicz, E., Zięba, P. (2017). Szynwałd – tak było. Historia Szynwałdu na starych fotografiach i dokumentach. Szynwałd: Stowarzyszenie Mój Szynwałd.
W pierwszym roku funkcjonowania szkoły, nauki pobierało 21 uczennic. W następnych latach było ich nieco więcej, od 30 do 50 rocznie. Dziewczęta miały od 16 do 22 lat i częściowo opłacały naukę w szkole. Pochodziły one głównie ze wsi, ale przyjmowano także córki właścicieli ziemskich, robotników i urzędników. Od kandydatek wymagano ukończenia Szkoły Ludowej. W 1912 roku szkoła przeszła pod patronat towarzystwa Kółek Rolniczych [Mącior i in. 2017].
Szkoła Gospodyń Wiejskich w Szynwałdzie. Karta pocztowa. Źródło: [Mącior et al. 2017].
Głównym celem Szkoły Gospodyń Wiejskich w Szynwałdzie było ogólne kształcenie dziewcząt i przygotowanie ich do prowadzenia gospodarstwa domowego. Początkowo nauka trwała 10 miesięcy, tj. od 1 października do 30 lipca. Wykładane były przedmioty ogólnokształcące. W mniejszych grupach odbywały się zajęcia praktyczne, które obejmowały: gotowanie, pranie i prasowanie, utrzymanie porządku w domu i obejściu, hodowlę drobiu, królików, nierogacizny i bydła, mleczarstwo, szycie, pracę w ogrodzie, warzywnictwo, szczepienie drzew owocowych i uprawę kwiatów [Mącior i in. 2017].
Zajęcia praktyczne w kuchni szkolnej. Autor nieznany. Źródło: [Mącior i in. 2017].
Tradycyjna kuchnia polska: Zeszyty Babci Józi, części I i II
W 1921 roku w szkole został wprowadzony program nauczania ludowej szkoły rolniczej żeńskiej opracowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Dóbr Państwowych. Obejmował one następujące przedmioty: pogadanki etyczno-religijne, język polski, historia Polski, nauka o Polsce, rachunki, geografia, przyroda żywa, przyroda martwa, hodowla zwierząt, weterynaria, mleczarstwo, pszczelarstwo, sadownictwo, nauka o rolnictwie, higiena i ratownictwo, pogadanki z prawa, śpiew i rysunki. Później pojawiły się jeszcze: krój i szycie, pranie, gospodarstwo domowe, wychowanie dzieci [Mącior i in. 2017].
W szkole uczono się m.in. gotowania, prania i prasowania, utrzymania porządku w domu i obejściu, hodowli drobiu, królików, nierogacizny i bydła, ale także prawa, śpiewu i rysunku.
W 1938 roku szkoła przyjęła nową nazwę: Prywatna Żeńska Szkoła Przysposobienia Gospodyń Wiejskich Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP w Szynwałdzie. W czasie wojny szkoła działała z przerwami i wielkimi trudnościami. Okupanci zniszczyli budynki i zagrabili wyposażenie. W 1949 roku szkoła zakończyła swoją działalność [Mącior et al. 2017].
