Cele projektu RuralStrateg
Celem projektu jest wspieranie procesów innowacyjności w rozwoju obszarów wiejskich. Innowacyjność ta będzie polegać na włączeniu dziedzictwa kulinarnego do strategicznego planu rozwoju regionalnego.
Różnorodność kulturowa regionu, wynikająca z tradycji historycznych i religijnych, wykazuje silne tendencje do zanikania. Odwrócenie tego trendu polegające na identyfikacji zanikających tradycji, w tym dziedzictwa przyrodniczego, w powiązaniu z tradycją kulinarną oraz stworzenie na ich bazie narzędzia rozwoju lokalnej społeczności jest wyzwaniem i stanowi cel projektu umożliwiający osiągnięcie przewagi konkurencyjnej regionu. Współczesne trendy rozwoju regionalnego w Europie i na świecie w zakresie turystyki oraz produkcji żywności kładą szczególny nacisk na regionalizację i lokalność w kontekście dywersyfikacji produktu (także rozumianego jako usługa turystyczna), a nie konkurencji. Identyfikacja zanikającego dziedzictwa kulinarnego w zakresie zapominanych surowców, technik przetwórstwa i przygotowywania żywności, a także samego produktu końcowego (potrawa, produkt, przetwory) jest w tym kontekście szczególnie ważna, zwłaszcza w powiązaniu z właściwościami żywieniowymi i prozdrowotnymi.
Celem projektu jest utworzenie Interaktywnej Platformy Dziedzictwa Kulturowego – Moduł Małopolska, która stanie się narzędziem ułatwiającym planowanie strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa małopolskiego, w oparciu o wykorzystanie unikatowych (zanikających) elementów dziedzictwa kulinarnego i przyrodniczego. Połączone komponenty tego dziedzictwa stanowią innowacyjne podejście w zakresie ich wykorzystania w planowaniu rozwoju i budowaniu przewagi konkurencyjnej regionu. Wybór danych elementów dziedzictwa kulinarnego i przyrodniczego będzie podyktowany ich przydatnością w osiągnięciu efektu synergii w strategii rozwoju.
Platforma przyczyni się do poprawy efektywności współpracy nauki z otoczeniem gospodarczym, w tym promowania dobrych praktyk w zakresie innowacyjnego rozwoju regionalnego.
Platforma umożliwi gromadzenie treści branżowych – poradnikowych i przewodników, a także naukowych oraz popularnonaukowych. Upowszechnianie osiągnięć badawczych w zakresie wykorzystania potencjału przyrodniczego oraz wpływu kultywowania lokalnej tradycji kulinarnej wzmocni poczucie tożsamości oraz wpłynie na wzrost gospodarczy, co przełoży się na nowy trend rozwoju województwa małopolskiego. Cel projektu zostanie osiągnięty poprzez nawiązanie współpracy pomiędzy instytucją naukową (Uniwersytet Rolniczy w Krakowie), a lokalną sferą społeczno-gospodarczą (organizacje publiczne i samorządowe, organizacje pozarządowe oraz podmioty biznesowe). Platforma, w ramach implementacji i multiplikacji efektów projektu, będzie mogła być rozbudowywana o kolejne moduły (województwa).
Cele i zadania projektowe:
- Diagnoza obecnego stanu oraz potencjału obszarów wiejskich województwa małopolskiego w zakresie innowacyjności w rozwoju poprzez włączenie dziedzictwa kulinarnego i przyrodniczego.
- Określenie potencjału zastanego i zanikającego dziedzictwa kulinarnego obszarów pozamiejskich województwa małopolskiego jako bazy do stworzenia innowacyjnych narzędzi rozwoju lokalnej turystyki i rynku gastronomicznego.
Na tożsamości kulturową składa się wiele czynników, w tym regionalne produkty, zwyczaje i zachowania, tradycyjne gatunki roślin i zwierząt, ale także sposoby przetwórstwa, tradycyjne przepisy kulinarne i receptury. Nierzadko, mają one wartość nie tylko kulturową, ale także ekonomiczną. Posiadają zatem potencjał komercyjny. Przy współczesnym tempie życia powoli zatracane są walory wiejskiego i górskiego krajobrazu. Zanikają przejawy folkloru oraz tradycyjne i lokalne produkty, które stają się dobrem limitowanym, często także zapominanym. Dlatego, konieczne staje się zachowanie i promocja tych wartości – enklaw krajobrazowych, zwyczajów, niepowtarzalnych ras zwierząt i odmian roślin oraz produkowanej tradycyjnymi metodami żywności – dla przyszłych pokoleń oraz dla pokoleń współczesnych, jako odskoczni od zgiełku cywilizacji.
Dziedzictwo kulinarne i przyrodnicze przejawia się w surowcach i produktach pochodzenia roślinnego, które bazują na „starych odmianach roślin”, w regionalnych recepturach dań i potraw stanowiących dziedzictwo regionu, w tym produktach marynowanych i ukwaszonych, produktach z tradycyjnymi ziołami i przyprawami oraz lokalnych produktach z roślin dziko rosnących i grzybów. Dziedzictwo przyrodnicze i kulinarne to także sposoby i miejsca wytwarzania produktów roślinnych, z uwzględnieniem produkcji domowej, produkcji w małych gospodarstwach rolnych, zrzeszeniach (stowarzyszeniach) hodowców, a także specyficzny, tradycyjny sprzęt używany do powyższej produkcji w odniesieniu do współczesnych wymagań HACCP.
- Przygotowanie, uzupełnianie i administrowanie Interaktywną Platformą Dziedzictwa Kulturowego – Moduł Małopolska w systemie open access