Sułkowicka krzonówka
Krzonówka (chrzanówka) to tradycyjna zupa wielkanocna gotowana na południu Polski głównie w Małopolsce, dawnej podawana w świąteczną niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego. Tę jednogarnkową potrawę sporządzano z tradycyjnych wędlin wielkanocnych, które zostawały ze święconki. Nazwa krzonówki pochodzi od jednego ze składników zupy – chrzanu, na który tutaj w okolicy Sułkowic dawniej mówiło się „krzan” albo „krzon”. Obecnie wielu mieszkańców tego terenu używa starej nazwy „krzonówka”, natomiast młodsze pokolenie na świąteczną zupę mówi raczej „chrzanówka”.
Źródło: Urząd Miejski w Sułkowicach
W Sułkowicach krzonówka ma miejsce szczególne. Gotowano ją na tym terenie według przepisu przekazywanego ustnie już w XIX wieku. Jej receptura była przekazywana z pokolenia na pokolenie. Była i jest nieodzownym elementem Świąt Wielkanocnych od ponad stu lat. Potwierdzają to przedstawiciele starszej generacji, mieszkający na terenie gminy Sułkowice, którzy pamiętają, jak za czasów ich dzieciństwa dziadkowie i później rodzice przyrządzali krzonówkę. Tradycja mówi, że do jej powstania wykorzystywano wszystkie resztki po śniadaniu wielkanocnym z poświęconych potraw (zarówno wędliny, jak i jajka). Jednak jej trzon stanowi chrzan. W dawnych czasach, kiedy panowała bieda, jarzynę tę można było „ukopać” i pozbierać za darmo na polach.
W Niedzielę Wielkanocną na obiad gotowano tylko krzonówkę, gdyż była ona bardzo syta i smaczna, a po czterdziestodniowym poście wszyscy chętnie jedli zupę ugotowaną na wędlinie i mięsie. Obfitość tej potrawy zależała od statusu materialnego poszczególnych rodzin, dlatego też czasem sułkowicka krzonówka była uboga, a czasem bardzo bogata w składniki. Krzonówka w okolicach Sułkowic gotowana jest na bazie serwatki (produktu ubocznego sera białego), co wyróżnia ją spośród innych chrzanówek gotowanych w Małopolsce. Zastosowanie serwatki do przyrządzania zupy wynikało z zaradności tutejszych gospodyń, które dbały o to, aby w gospodarstwach nic się nie zmarnowało.
Lokalizacja: