Malowanie Domów w Zalipiu
Zdobnictwo zalipiańskie znane już było ponad 100 lat temu, tradycja malowania domów przetrwała do dziś. Wszystko zaczęło się zwyczajnie: tutejsze kobiety miały niełatwe zadanie, aby utrzymać czystość w chałupach z okopconymi ścianami, w izbach, w których obok ludzi przebywał inwentarz. Początkowo młode dziewczęta, podpatrując się wzajemnie, na pobielonych wapnem ścianach, np. pieca, przy pomocy pędzla zrobionego z prosa lub żyta, robiły tzw. ”packi”, czyli nieregularne plamki. Wykorzystywały do tego sadze rozrobione w mleku. Gdy pomysły przynosiły oczekiwane rezultaty, zaczęto malować podmurówkę, czyli wystający z ziemi fundament, który ciągle był brudny. Tutaj kobiety kolejność kolorów odwracały, bieliły rozpuszczoną sadzą, a packi odbijały pędzlem umoczonym w wapnie. Ten sposób upiększania obejścia trwał jeszcze wiele, wiele lat, dopiero po II wojnie światowej, gdy domy murowane zaczęły wypierać drewniane, a z izb znikły olbrzymie piece do gotowania, pieczenia chleba i spania na zapiecku, packi zaczęły przechodzić do historii.
Fot. Jakub Hałun (na licencji CC BY-SA 4.0)
Dość szybko jak na biedne, galicyjskie tereny, bo już w pierwszej dekadzie XX wieku, zalipiańskie dziewczęta zaczęły stosować w malowaniu nie tylko packi ale także śmiało komponowane wzory, w których dominowały kwiaty i zawijasy. Używały w tym celu kolorowych, sproszkowanych farb rozpuszczanych w mleku.
Teraz ściany ich domów przypominały kolorową łąkę, a prekursorki malowanek znalazły liczną rzeszę naśladowczyń, które także chciały upiększać swe ubogie chaty. Wzory od zawsze były indywidualne i zależały od pomysłu oraz możliwości manualnych twórcy ludowego, a co ważne, były malowane odręcznie bez użycia szablonów. Tak jest również i dziś, każdy namalowany bukiet to wizytówka autora, niepisany autograf, nikt identycznie jak on nie maluje.
Źródło: http://dommalarek.pl/zalipie/
Lokalizacja: