Kukiełka lisiecka

Kukiełka lisiecka

Kukiełka to charakterystyczne pszenne pieczywo o wrzecionowatym kształcie, złoto–brązowej skórce i sprężystym miąższu. Kukiełki już od pierwszej połowy XIX wieku były najpopularniejszym produktem lisieckim.

Baza zanikających elementów dziedzictwa kulinarnego subregionów

Nazwa elementu dziedzictwa kulinarnego: kukiełka lisiecka
Rodzaj/typ dziedzictwa: potrawa, produkt, surowiec
Datowanie: XIX w. do teraz
Lokalizacja: Liszki, województwo małopolskie
Cyfrowa karta elementu: [pobierz]

Kukiełka lisiecka. Źródło: Paulina Sokół, Gmina Liszki.

Kukiełka to charakterystyczne pszenne pieczywo o wrzecionowatym kształcie, złoto–brązowej skórce i sprężystym miąższu. Wytwarzane zgodnie z tradycyjną recepturą z kilku składników: mąki, soli, drożdży oraz wody. Bułki pieczone są w piecu opalanym drewnem sosnowym z domieszką liściastego. Przed włożeniem do pieca, aby nadać im złocisto–brązowy kolor z wierzchu są smarowane „zanką”, czyli pszennym roztworem o gęstej konsystencji. Kukiełka już od pierwszej połowy XIX wieku (zapewne także wcześniej) była najpopularniejszym produktem lisieckim. Pieczywo można było kupić w domach-warsztatach piekarzy, na lisieckim rynku w centrum wsi, a także na okolicznych targach. Sporą grupkę włościan z Liszek handlujących tym rodzajem pieczywa można było spotkać m.in. w kościele Najświętszej Maryi Panny na krakowskim Rynku Głównym.

Koszyk świąteczny z kukiełką. Źródło: Paulina Sokół, Gmina Liszki.

Kukiełka nie była codziennym pożywieniem biedaków. Ten rodzaj pieczywa kosztował więcej niż zwykłe bułki. W niektórych wioskach istniał zwyczaj darowania większej ich ilości (pełnego fartucha) gospodyni urządzającej wesele. Czegoś taniego, a tym bardziej tandetnego, nikt by w prezencie ślubnym nie dawał. Kukiełki z Liszek warto jeść z wędliną pochodzącą z tejże miejscowości, najlepiej z lisiecką kiełbasą krajaną. Rozmiłowanym w tradycji doradźmy dawny sposób konsumpcji, popularny niegdyś na weselach. Do ręki bierzemy pół kukiełki oraz kawałek kiełbasy i na przemian przegryzamy. Oprócz kukiełki, specjalnością lisieckich piekarzy były okrągłe placki z serem i rodzynkami – tzw. kołoce. Przed laty ten rodzaj kołaczy pełnił w Liszkach i okolicznych wsiach funkcje, jakie dziś odgrywają torty, a podczas wesel zaproszeni goście otrzymywali po ćwiartce takiego placka i białą kawę z kożuszkiem w dużych fajansowych garnuszkach.

Dziedzictwo kulinarne „kukiełka lisiecka” zgłoszone za pośrednictwem interaktywnej ankiety (06.03.2023) przez: Paulina Sokół, Gmina Liszki.

Lokalizacja: