Góra Wdżar
Wdżar (766 m), szczyt w paśmie łączącym Lubań z Pieninami, pomiędzy przełęczami Drzyślawa i Snozka, na granicy miejscowości Kluszkowce i Krośnica.
Z daleka przypomina wulkaniczny stożek i tak też o górze Wdżar się mówi. I choć nie ma jednoznacznych naukowych dowodów, że była wulkanem a dziś pozostaje w uśpieniu, nie zmienia to faktu, że zbudowana jest ze skały wulkanicznej.
Wiele milionów lat temu w jej miejscu szumiało morze, a gdy ustąpiło, ziemia zaczęła się fałdować, a płynna magma wciskała się między skały osadowe. Gdy zastygała tworzyła bardzo dziś rzadkie skały andezytowe. Wydobywano je tutaj przez długi czas, o czym świadczą trzy kamieniołomy.
Andezyt pieniński czyli skałę magmową wykorzystywano między innymi do budowy dróg. Był bardzo cenny i przydatny. Dlatego na stokach góry Wdżar działały aktywnie w dziewiętnastym i dwudziestym wieku trzy kamieniołomy: Lisi Łom, Snozka i Tylka.
Fot. Jerzy Opioła (CC BY-SA 4.0)
Przez kamieniołomy prowadzi ścieżka dydaktyczna, z przejściami różnej trudności, na której można poznać historię góry, dowiedzieć się o ruchach skał i wyjątkowej w tym miejscu przyrodzie. Informacje i ciekawostki znaleźć można na tablicach – warto się przy nich zatrzymać, by dowiedzieć się, że na Wdżarze rośnie paproć „rozrzutka brunatna”, która wybiera sobie wyłącznie andezytowe podłoże. Nie rośnie nigdzie indziej w Polsce poza gorczańską górą.
Najciekawszym wyrobiskiem góry Wdżar jest Snozka, która przybrała kształt głębokiego wąwozu, wciętego w południowy stok. Na dwóch skałkach znajdują się unikatowe anomalie magnetyczne (po przyłożeniu kompasu igła wychyla się nawet do położenia odwróconego).
Góra ma też swoją smoczą legendę, a nawet rzeźbę wielkiego Smoka Gorczańskiego i smoczego jaja. A było podobno tak..
..na szczycie góry Wdżar stał przed wiekami gród. Miał on bardzo złą sławę, ludzie tu mieszkali grzeszni, niegodziwi i rozpustni. Nie chcieli się nawrócić, a więc spotkała ich kara. Pewnego dnia, nie wiadomo skąd nad grodem pojawiły się ognie piekielne, z których wynurzyła się bestia. Ognie strawiły całą wioskę, dom po domu, a kolejnego dnia, gdy zgliszcza już stygły, co odważniejsi chcieli sprawdzić czy bestia nadal grasuje na górze. Nie było jej, ale znaleźli osmolony głaz, który po chwili zaczął się ruszać. Okazało się, że to smocze jajo, z którego smok się właśnie wykluwał. Gdy bestia chciała śmiertelnie zaatakować zgromadzoną grupę ludzi, jeden z kowali w ostatniej chwili doskoczył do smoka i mu nogę w łańcuch zakuł. I tak oto, po grzesznej osadzie ostał się tylko smok, który stoi tu dla przestrogi do dnia dzisiejszego..
Źródło: https://visitmalopolska.pl/pl_PL/-/wdzar-najbardziej-niezwykla-gora-malopolski
Lokalizacja: